حفاظت از عرصه های طبیعی در مقابل آتش سوزی یک وظیفه ملی

به گزارش پایگاه خبری صدای گامبرون ، هرساله با آغاز روزهای گرم آخر بهار و تابستان عرصه های طبیعی، مراتع و جنگل‌ها در کشور بنا به دلایل مختلفی دچار آتش سوزی می‌شوند که با توجه به اهمیت این منابع برای کشور ضرورت دارد با اقدامات پیشگیرانه و آگاه سازی مردم از وقوع و گسترش آن جلوگیری کرد. به گفته […]

به گزارش پایگاه خبری صدای گامبرون ، هرساله با آغاز روزهای گرم آخر بهار و تابستان عرصه های طبیعی، مراتع و جنگل‌ها در کشور بنا به دلایل مختلفی دچار آتش سوزی می‌شوند که با توجه به اهمیت این منابع برای کشور ضرورت دارد با اقدامات پیشگیرانه و آگاه سازی مردم از وقوع و گسترش آن جلوگیری کرد.

به گفته کارشناسان، بخشی از مراتع و جنگل های کشور که از منابع طبیعی با ارزش ایران و جهان محسوب می شوند، همه ساله بنابر دخالت عواملی نظیر جرقه های حاصل از افزایش دما و وزش بادهای گرم و عوامل انسانی در شعله های آتش نابود می شوند.  امسال نیز شاهد آتش سوزی های گسترده در سطح جنگل ها، مراتع ، بیشه زارها و  علفزارها  بوده ایم که  به گفته مسئولان سهم عامل انسانی در وقوع این آتش سوزی های گسترده بیش از ۹۰ درصد بوده است.
بررسی ابعاد مختلف آتش سوزی در منابع طبیعی کشور خسارت هایی که برجای می گذارد و ضرورت ارائه راه حل هایی برای کاهش خسارت ها در این خصوص به حدی اهمیت دارد که ضروری است نگاهی ملی به این موضوع داشته باشیم و همه پای کار بیایند تا این عرصه ها کمترین آسیب را متحمل شود. بر اساس نتایج تحقیقات صورت گرفته در مناطقی که آتش سوزی رخ می دهد، برخی از گونه ای گیاهی بیشتر مورد حمله آفات و بیماری ها قرار می گیرد و این موضوع زمینه تخریب بیشتر عرصه های طبیعی را فراهم می آورد.
همچنین کارشناسان هشدار می‌دهند که بارش نزولات آسمانی می‌تواند باعث رویش گیاهان هرز با عمر کوتاه شوند و با گرم شدن هوا و خشک شدن آنها، احتمال آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع به شدت افزایش یابد که برای جلوگیری از این امر باید  تدابیری اندیشیده شود. اکنون که هوا رو به گرمی می‌رود این گیاهان خشک شده و با کوچک‌ترین بی‌احتیاطی یا حتی یک اتفاق طبیعی آتش می‌گیرند.
آتش سوزی در مراتع و جنگل ها تراژدی است که همه ساله تکرار می شود، با اینکه بخش قابل توجهی از آن به ویژه در مواردی که عامل انسانی در آن دخیل است، قابلیت پیش بینی و پیشگیری دارد. آگاهی رسانی به مردم از طرق مختلف در روزهای تابستان که سفرهای مردم به عرصه های طبیعی کشور اوج می گیرد ضرورتی اجتناب ناپذیر است که در این امر مهم دستگاه ها، نهادهای مختلف و رسانه ها وظیفه دارند. 

ارائه راهکارهای عملی برای جلوگیری از اینگونه حوادث که گاه فجایعی جبران ناپذیر بر جای می گذارد، ضرورت دارد و در این زمینه باید از توانمندی های سازمان های مردم نهاد و مردم به عنوان اصلی ترین عامل اجرای این راهکارها، به درستی بهره برد. امسال با وجود اینکه زمان زیادی از آغاز روزهای گرم نگذشته و هنوز تعطیلات تابستانی و سفرهای گسترده هموطنان آغاز نشده است، شاهد آتش سوزی در برخی از استان های در عرصه های طبیعی و جنگلی بوده ایم. آتش سوزی در ۱۰ هکتار از گندمزارهای بخش کوهنانی در استان لرستان ، ۲۰ هکتار از مراتع شاه جهان در خراسان شمالی ، بیش از ۲۵۰ هکتار از عرصه‌های طبیعی شهرستان ساوه ، ۱۰ هکتار از مراتع و پوشش گیاهی منطقه حفاظت شده شاسکوه در خراسان‌جنوبی بخشی از این حوادث بوده که در چند روز گذشته در نقاط مختلف ایران روی داده است .
وقوع ۱۸ فقره آتش سوزی در منابع طبیعی خوزستان ، سوختن ۳۰ هکتار از اراضی پارک جنگلی فدک در آتش ، شعله ور شدن ۳۲۱ هکتار از مراتع قم ، سوختن ۱۵  هکتار از اراضی مرتعی ارتفاعات «رازیان» پناهگاه حیات وحش بیستون و…. از دیگر حوادثی بوده است که  خطه های زیبا  و سرسبز طبیعت ایران را در معرض نابودی قرار داده است. نخستین حادثه آتش سوزی هفته اخیر در مراتع کوهستانی روستای سیلیجرد ساوه اتفاق افتاد که به دلیل صعب العبور بودن منطقه کار مهار آتش برای نیروهای عملیاتی دشوار بود. در این آتش سوزی ها عوامل انسانی دخیل بوده اند اما سطح پوشش مناسب مراتع با افزایش  دما به عرصه مستعد آتش سوزی تبدیل شده است. 
در استان خوزستان مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری این استان اعلام کرده که در ۴۸ ساعت ۱۸ فقره آتش سوزی در مراتع و جنگل های ۶ شهرستان این استان رخ داده است. علیرضا جمشیدیان افزوده است که بیشترین وسعت این آتش سوزی‌ها در ایذه و بهبهان ثبت شده  که به دلیل صعب العبور بودن مسیر، عملیات اطفا به درازا کشیده اما در شهرستان‌های اندیکا، شوش، شوشتر و مسجدسلیمان نیز آتش سوزی‌هایی به وقوع پیوسته که در یکی دو ساعت اولیه مهار شده است.
وی با اشاره به آتش سوزی در چهار نقطه بهبهان گفت: در کوه بدیل (روستای قالند)، منطقه حفاظت شده کوه خائیز (روستای قلعه سی مقیم)، کوه حاتم (روستای تشان) و روستای علمدار در ۲ روز گذشته شاهد آتش سوزی بودیم که علت وقوع حادثه در روستای علمدار، آتش زدن کاه و کلش مزارع و سرایت آن به مراتع و آتش سوزی در سه نقطه دیگر به دلیل رعد و برق بوده است. همچنین آتش سوزی در جنگل ها و مراتع کوه خامی، نارگ موسی و منطقه لار از توابع  شهرستان باشت از توابع استان کهگیلویه و بویراحمربا تلاش نیروهای مردمی و امدادگران مهار شد.
از ایلام نیز خبر رسیده که ۴۳ هکتار از مراتع طبیعی و ۲۱ هکتار از مزارع گندم در نقاط مختلف استان در عرض ۷۲ ساعت دچار حریق شده است. همچنین در قزوین۴۰ تا ۵۰ هکتار از اراضی بخش مرکزی بویین زهرا به دلیل بی احتیاطی عوامل انسانی طعمه آتش شد. در استان لرستان نیز چهار هکتار از مزارع کشاورزی سلسله طعمه حریق شد که با  تلاش نیروهای آتش نشانی، امدادی و محلی، آتش سوزی کنترل و خاموش و از سرایت به سایر مزارع جلوگیری شد.
در استان بوشهر نیز مهار و خاموش کردن آتش سوزی جنگل ها و مراتع کوه سیاه دشتی به دلیل سخت گذر بودن، خشک بودن علف ها، وزش باد و رو به گسترش بودن حریق از طریق عملیات زمینی آتش نشانان امکان پذیر نبود که از ستاد مدیریت بحران این استان درخواست بالگرد شد. با توجه به خشک بودن مراتع و وزش باد گرم و احتمال گسترش آتش در این گونه موارد حتی به شهرها نیز وجود دارد. در استان مرکزی نیز  ۳۰ هکتار از اراضی پارک جنگلی فدک واقع در مناطق مجاور قطب صنعتی خیرآباد طعمه حریق شد. همچنین سهل انگاری موجب شعله ور شدن ۳۲۱ هکتار از مراتع قم شد و مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری قم با بیان اینکه تمام ۹۷۵ هزار هکتار منابع طبیعی استان با بارش‌های بسیار خوب ماه‌های گذشته به مناطق مستعد آتش سوزی در فصل گرما تبدیل شده است، گفت: در چهار روز تعطیلات آخر هفته گذشته سهل انگاری و عامل انسانی موجب شعله ور شدن ۳۲۱ هکتار از مراتع قم شد.
سید محمدتقی سجادی با بیان اینکه در سال جاری ۲۵ آتش سوزی در مراتع استان رقم خورده است، افزود: از این تعداد آتش سوزی، ۲۰ مورد مربوط به چهار روز تعطیلی آخر هفته گذشته بوده است.
در استان فارس نیز  وقوع آتش در منطقه چرگ این شهرستان در میان‌جنگل خاوران – فسا و سروستان یک هکتار از اراضی کوهستانی و جنگلی را سوزاند. این آتش جمعه رخ داد که با تلاش نیروهای مردمی، هلال احمر، اعضای شورای اسلامی و دهیاری چرگ با همکاری نیروهای‌آتش‌نشانی شهرداری خاوران، این آتش‌سوزی پس از سه ساعت مهار شد. در کرمانشاه نیز  حدود ۱۵ هکتار از اراضی مرتعی ارتفاعات «رازیان» پناهگاه حیات وحش بیستون در آتش سوخت.

اینها تنها گوشه ای از حوادثی است که در روزهای اخیر به دلیل حوادث طبیعی و برخی سهل انگاری های انسانی به وقوع پیوسته و مشکلاتی را برای مراتع و جنگل های کشور به وجود آورده است. سخن اصلی اینجاست که وظیفه مقابله با این حوادث و کاهش آسیب های ناشی از آن بر عهده همگان است و در این بین رسانه ها با آگاهی رسانی دقیق درباره راه های جلوگیری از تکرار این حوادث و نحوه مقابله با آن وظیفه ای مضاعف بر دوش دارند.

“بابک پارسا”