ترکیه و هند، مشتریِ نفت ایران نماندند

۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷، دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا به یکی از وعده های انتخاباتی اش جامه عمل پوشاند و از طرح جامع اقدام مشترک (برجام) خارج شد.

طرحی که در ژوئیه ۲۰۱۵ بین ایران، گروه ۵+۱ (پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد – چین، فرانسه، روسیه، بریتانیا، ایالات متحده + آلمان) و اتحادیه اروپا به تصویب رسید.

بعد از این اقدام دولت ترامپ شروع به بازگرداندن تحریم هایی که به واسطه برجام لغو شده بودند کرد و  دستور العمل بازگشت تحریم ها در دو دوره ۹۰ و ۱۸۰ روزه را صادر کرد که تحریم صادرات نفت نیز جزو این موارد بود که قرار بود طی ۱۸۰ روز اول (۱۴آبان ۹۷) عملی شود ولی هراس از افزایش غیر منتظره بهای نفت موجب شد که این اقدام با تاخیر مواجه شود و طی آن برای کوتاه مدت (۶ماه) به ۸ کشور مجوز خرید نفت از ایران داده شود به شرط اینکه این کشورها در طی این مدت به دنبال جایگزینی برای نفت ایران باشند. این کشورها شامل ایتالیا، یونان، ترکیه، چین، ژاپن، کره جنوبی، هند و تایوان بودند.

هدف از این اقدامات به گفته مقامات آمریکایی به صفر رساندن صادرات نفت ایران بود. سرانجام در تاریخ دوم اردیبهشت ۱۳۹۸ کاخ سفید به طور رسمی اعلام کرد که دیگر به هیچ کشوری اجازه واردات نفت از ایران را نمی دهد و اگر کشوری از ایران ، نفت بخرد با جریمه هایی از جانب آمریکا مواجه خواهد شد.

قبل از پایان این مهلت چند کشور معاف از تحریم ها، برایان هوک نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، بدون نام بردن اسمی اعلام کرد که سه کشور واردات نفت از ایران را به صفر رسانده اند و به این ترتیب ۱۰ میلیارد دلار از درآمد سالانه نفت ایران کاسته شده است.

با فرا رسیدن دوم اردیبهشت و شروع تحریم ها، کاهش صادرات نفت ایران آغاز شد. در تاریخ ۲۷ اردیبهشت خبرگزاری رویترز اعلام کرد در پی اعمال کامل تحریم‌های نفتی آمریکا، صادرات نفت ایران در ماه میلادی جاری به حدود ۵۰۰ هزار بشکه در روز یا کمتر از آن سقوط کرد.

رویترز با انتشار این خبر اعلام کرد که اطلاعات مربوط به نفتکش‌ها و گفته‌های چند منبع از داخل بازار جهانی نفت نشان می‌دهد که ایران در نیمه اول ماه مه، بین ۲۵۰ هزار تا ۵۰۰ هزار بشکه نفت در روز صادر کرده است.

بر اساس این گزارش، محموله های نفتی به قصد کشورهای آسیایی بارگیری شدند، اما هنوز مشخص نیست خریدار آن کیست.

خبرگزاری فرانسه روز اول خرداد (۲۲ مه) با انتشار گزارشی از واشنگتن، خبر از توقف واردات نفت ایران از سوی ترکیه داده است.

در گزارشی که از سوی این خبرگزاری منتشر شده آمده است که دولت ترکیه با تحریم‌های نفتی ایران از سوی آمریکا موافق نیست اما به‌رغم اختلاف نظر با دولت آمریکا در این زمینه، برای احترام گذاشتن به سیاست تحریم‌های آمریکا، واردات نفت خود از ایران را از اول ماه مه متوقف کرده است.

یکی از مسئولان دولت ترکیه که مایل به فاش شدن نام خود نبوده درباره این  تصمیم دولت ترکیه گفته است: «ترکیه به عنوان متحد استراتژیک آمریکا به سیاست تحریم‌های ایران از سوی آن کشور احترام می‌گذارد.»

خبرگزاری فرانسه در همین رابطه از سفر یاووز سلیم کران، معاون وزارت  امور خارجه ترکیه به واشنگتن خبر داده است.

به نظر می‌رسد که دولت ترکیه تصمیم مربوط به قطع واردات نفت از ایران را با هدف بهبود مناسبات خود با آمریکا اتخاذ کرده است.

امروز هم هارش واردهان شرینگلا، سفیر هند در واشنگتن اعلام کرد که برای رعایت تحریم‌های آمریکا، واردات نفت ایران به هند متوقف شده است.

هند جزء هشت کشوری بود که تا پیش از دوم ماه مه، از معافیت آمریکا برای واردات نفت ایران برخوردار بود. اما دهلی‌نو در آن موقع نیز واردات نفت ایران را به میزان قابل توجهی کاهش داده بود.

سفیر هند در آمریکا مقابل خبرنگاران گفت: «تمام شد، پس از این ما دیگر نفت ایران را وارد نخواهیم کرد.»

همزمان با کاهش صادرات نفت ایران، کاخ سفید اعلام کرد عربستان و امارات مسئول جبران کسری بازار نفت هستند.

مسئولان کشورمان اعلام کرده اند با وجود تحریم ها، قادر به فروش نفت خود به میزانی که لازم باشد، هستند و این محدودیت ها اثر چندانی بر فروش نفت ایران نخواهد گذاشت و راه های فراوانی برای دور زدن شان وجود دارد.

“بابک پارسا”