قلعه سارویه – استان اصفهان

ابن ندیم خود می‌گوید:
یکی از اشخاص ثقه به من خبر داد که در سال ۳۵۰ هجری سارویه جی دالانی خراب گردید که جایش معلوم نشد زیرا از بلند بودن سطح آن گمان می‌کردند که درون آن خالی نبوده و پر است تا زمانی که آن خود به خود فرو ریخت و در آن کتاب‌های زیادی به دست آمد که هیچ‌کس نمی‌توانست آن‌ها را بخواند و آنچه من با چشم خود دیدم و ابوالفضل عمید آن‌ها را در سال سیصد و چهل و اندی فرستاده بود کتاب‌هایی بودند پاره‌پاره که از باروی اصفهان میان صندوق‌هایی بدست آمده و به زبان یونانی بود کسانی که آن زبان را می‌دانستند مانند یوحنا و دیگران آن را ترجمه کردند و آشکار شد که نام سربازان و جیره آنان است و آن کتاب‌ها چنان گندزا بودند که گویی تازه از دباغی درآمده‌اند ولی پس از آنکه یکسال در بغداد ماندند خشک شدند و تغییر کردند و عفونتشان برطرف شد و پاره‌ای از آن‌ها نزد شیخ ابوسلیمان موجود است. گویند سارویه یکی از بناهای محکم باستانی است که ساختمان معجزه‌آسایی دارد و در مشرق چون اهرام مصر در مغرب از نظر عظمت و اعجاب است.

معماری قلعه
در سازه سارویه، معماری از دوره‌های مختلف تاریخی دیده می‌شود. تازه‌ترین سازه‌ها مربوط به دوران ساسانی است. یافته‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد که برخی از دیوارهای عظیم دژ، متعلق به دوره ساسانیان است. این دیوارها که برخی از سنگ‌های تراشیده شده حتی با طولی حدود ۷۵ سانتیمتر تشکیل شده‌است را نوع مصالح سنگ و گچ در حالی تشکیل داده‌است که بر روی آن‌ها در سده‌های نخستین اسلامی بناهایی با خشت و گل ساخته شده‌است.

وضعیت کنونی
پس از اسلام مسجدی بر روی بخشی از دژ سارویه بنا می‌شود که یکی از قدیمی‌ترین مساجد این ناحیه به‌شمار می‌رود. اکنون این مسجد مقابل تپه اشرف در خیابان مشتاق قرار گرفته و بخشی از آن در زیر یک مدرسه است. اگرچه تپه اشرف با وسعتی در حدود ۱۲ هکتار بنیانی صخره‌ای دارد اما تا سال‌های دهه ۱۳۳۰ خورشیدی کشاورزان منطقه بر روی خاک محدودی که از آوار بناهای تپه برجای مانده بود به کشاورزی می‌پرداختند. پس از انجام کاوش در کنار این تپه هم اکنون بر روی آن پیست موتورسواری بنا شده‌است. امیدواریم اطلاعات جامعی درباره قلعه سارویه یا همان تپه اشرف در اختیارتان قرار داده باشیم.